Rapport handhaving schijnzelfstandigheid
Gepubliceerd op 2022-04-21
De Algemene Rekenkamer heeft een rapport uitgebracht over de aanpak van schijnzelfstandigheid door de Belastingdienst. Het rapport concludeert dat de aanpak van schijnzelfstandigheid bij inhuur van zelfstandigen niet van de grond komt.
Kort na de invoering van de Wet DBA in 2016 ontstond er veel onrust en was er discussie over deze wet. De wet had namelijk als doel om duidelijkheid te geven over de vraag of er nu wel of niet sprake was van een zelfstandig ondernemerschap. De onduidelijkheid bleek door de komst van de wet alleen maar groter te zijn geworden. Gelijk bij de invoering van de wet is besloten dat de Belastingdienst beperkt zou handhaven. Dit hield concreet in dat er bij opdrachtgevers in principe geen loonheffing over het verleden wordt nageheven en er geen boetes worden opgelegd als blijkt dat er sprake is van schijnzelfstandigheid, met uitzondering van situaties waarbij er sprake is van 'kwaadwillendheid’.
Uit het rapport blijkt verder dat de Belastingdienst in de achterliggende jaren steeds minder belastingaangiften van zelfstandigen is gaan corrigeren. Ook worden maar weinig opdrachtgevers beboet en ‘op de vingers getikt’ als het gaat om situaties van schijnzelfstandigheid.
Oorzaken
Het rapport laat zien dat de aanpak van schijnzelfstandigheid onder het huidige systeem van wet- en regelgeving lastig, zo niet onmogelijk is. Zo zijn de fiscale en sociaalrechtelijke verschillen tussen werknemers en zelfstandigen te groot. Daarnaast heeft de Belastingdienst te weinig capaciteit en kennis in huis om de handhaving van schijnzelfstandigheid uit te voeren en is het een lastige klus om goed onderscheid te kunnen maken tussen loondienst en ondernemerschap.
En nu?
Dit rapport bevestigt eens te meer dat het 'dossier’ schijnzelfstandigheid een heel lastige is. De laatste twee kabinetten hebben dit probleem steeds voor zich uitgeschoven in de (ijdele?) hoop dat een volgende het wel gaat oppakken. Het probleem wordt wel serieus genomen, maar door de omvang daarvan lijkt er een soort verlamming op te treden als het gaat om het aanpakken ervan.
